KURBAN BAYRAMI ÇOCUĞA NASIL ANLATILMALIDIR?

Akraba ve dost ziyaretleri gerçekleştirmek, mümkünse çocuğa bayramlık yeni kıyafetler almak, bayramla ilgili hikaye ve masallar anlatmak çocukta bayram bilincinin oluşmasına yardımcı olacaktır. Bayramlarda çocuğun arkadaşları ve arkadaşlarının ailelerini ziyaret etmek konusunda da yönlendirilme yapılması bayramları daha keyifli hale getirecektir.

Kurban Bayramı’nda çocuk psikolojisine dikkat

çocuklara özel olarak Kurban Bayramı’nın nasıl aktarılacağı biraz daha hassasiyet isteyen bir konudur. Burada çocuğun yaşı ve gelişimi göz önünde bulundurulmalıdır. özellikle 7 yaş öncesi soyut kavramların çocuk için henüz netleşmediği dönemde “kurban” “ölüm” gibi sözcükler kullanmaktan kaçınmak faydalı olacaktır.

Kurban kavramı çocuk sormadığı sürece detaylandırılmamalıdır. çocuklarımıza bayramı anlatırken kurbanlıkların kesimi üzerinde durmak yerine bayramın ve kurbanın sosyal boyutu üzerinde durulmalıdır. İnsanların bayramda yardımlaştığını, akrabalarını ziyaret ettiğini, durumu olmayan kişilere para ve yiyecek yardımında bulunduğunu anlatmak daha doğru olacaktır. Etin insan sağlığı ve çocukların büyümesi için çok faydalı bir besin olduğu ama durumu iyi olmayan ailelerin çocuklarının yıl içerisinde çok fazla et yiyememelerine rağmen bu bayram sayesinde onlara et yardımında bulunulduğu söylenmelidir. Bu ailelerin çocuklarının et yiyerek mutlu oldukları ve daha sağlıklı olabilecekleri anlatılmalıdır.

Meraklı çocuklar için…

Biraz daha fazlasını öğrenmek isteyen çocuklar için ebeveynler dünyadaki tüm canlıların birbirleriyle yardım ettiklerini, mesela çiçeklerin arılara bal yapmak için yardım ettiğini, arılarında bal yaparak bizlerin beslenmemize yardım ettiği söyleyebilirler. Bitkilerin ve hayvanların; insanların kendilerini yiyerek beslenmelerini istediği; aynı şekilde hayvanlarında insanların kendi sütlerinden, yumurtalarından, yünlerinden ve etlerinden yararlanmalarını istediği söylenebilir. Böylece canlıların birbirleriyle yardımlaştığı, hayvanların bundan çok mutlu olduğu belirtilebilir.

Kesim işlemi ile ilgili sorulan sorulara ise ebeveynler, bunun kasapların işi olduğu için onlarında bunu çok fazla bilmediğini ama kasapların hayvanları çok iyi tanıdığı için onların canlarını yakmadıklarını söyleyebilirler. Ayrıca yukarıdaki gibi hayvanların insanlar kendilerini yiyip beslenecekleri için çok mutlu oldukları iletilebilir.

Kurban Bayramı ve Kurban ibadeti aktarılırken, kurbanın bir hediye olarak geldiği bizlerinde aynı şekilde her yıl yine bir hediye verdiğimiz şeklinde aktarılmalıdır. 7 yaş sonrası çocuklara anlatılırken ise vurgu bıçak, kesmek, kurban etmek gibi kavramlardan çok bayramın güzelliğinden ve manevi öneminden bahsedilmelidir. Burada bu bayramında aynı diğer ibadetler gibi yılda bir kez yapılması gereken bir ibadet olduğu, bizlerin böylece sevap kazandığı ve yardımlaşmak için bir fırsat olduğu aktarılabilir.

Kurban kesimini çocuklar izlemeli mi?

7 yaş altı çocuklar hiçbir şekilde uzaktan dahi olsa kurban kesilmesine şahit olmamalıdır.

7-12 yaş arası dönemde kurbanın neden kesildiği izah edilmeli ancak kurban kesimini izlemesi konusunda çocuğun duruma yaklaşımı ve sosyal etkenler göz önüne alınarak karara varılmalıdır.

Doğu kültüründe veya hayvancılığın yaygın olduğu bir kesimde yetişen çocuklar için hayvanların kesilmesi ve etlerinin yenmesi olağan bir durum olarak karşılanabilecekken şehir merkezinde yetişen, buna yabancı ve yapı olarak hassas bir çocuk için travmatik sonuçlara neden olabilecektir.

Hassas yapıda olan ve duruma yabancı olan çocukların kurban kesimini izlememesi tercih edilmelidir. Ancak şahit olmuşsa veya olma ihtimali yüksek ise hayvanın canının yanmadığı, hediye edildiği ve bizi besleyeceği için mutlu olduğu aktarılmalıdır.

İleride çocuklarda kalıcı travma nedeni olabilir mi?

Kasaptan alınan bir eti yediği halde kurban etini yemeyen yetişkinler görmekteyiz. çocuğun gelişimine, yaşına ve duruma tanık oluş biçimine göre çocuk üzerinde ilerideki hayatını etkileyebilecek bazı zararlar bırakabilmektedir.

çocukların kurbanlıklarla duygusal bir bağ kurduklarını zaman zaman görmekteyiz. çocuklar bu gibi durumlardan mümkün mertebe uzak tutulmaya çalışılmalı ve kurban eti yemek istemeyen çocuk kesinlikle zorlanmamalıdır. Aynı şekilde “Bak bu senin beslediğin koyunun eti” “Dün bahçede duran ineğin eti” ve benzeri cümleler kullanılmamalıdır.

Geleneksel olarak büyüklerin kurban kesimi sırasında çocukların alınlarına kan ile parmak basmaları doğru mudur?

Bu da çocuğa zorla kurban kesimi izletmek veya kurban eti yedirmek gibi doğru olmayan bir davranıştır. çocuğun yaşı kaç olursa olsun kurban ya da bayram ile ilgili sorduğu sorular yanıtsız bırakılmamalı veya geçiştirilmemelidir. çocuk görmezden gelinmemeli ve etrafta neler olup bittiğiyle ilgili kendi anlayacağı şekilde bilgilendirilmelidir.